EYT düzenlemesinden yararlanmak için prim gerekiyor. Eksik primler ise borçlanma
ile tamamlanabiliyor. Yasada tarif edilen yöntemlerle eksiği olan EYT’liler
primlerini tamamlayarak emekli olabilirler.
Hangi borçlanmaların (yurt dışı borçlanma hariç) sigortalılık başlangıç tarihini
geriye götüreceği konusu; 5510 sayılı Kanunun 41’inci maddesinin dördüncü fıkrasında
düzenlenmiştir. İlgili hüküm şu şekildedir:
“5510 sayılı Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden
önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi,
borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür.”
EYT Danışmanlık’ın ayrıntılı haberi için tıklayınız.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 66’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrası
tüm borçlanmaların sigortalılık başlangıcını geriye götürmeyeceğini sadece belli
borçlanmaların sigortalılık başlangıcını geriye götüreceğini belirlemiştir.
Yönetmelikte yer alan hüküm şu şekildedir:
“Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler
için Kanunun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (b), (d), (e), (h) ve
(j) bentlerine göre borçlandırılması hâlinde, sigortalılığın başlangıç tarihi,
borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Prim ödeme gün sayısı
ve prime esas kazançlar ise geriye götürülen ilgili aylara mal edilir.”
Yönetmelikte yer alan Kanunun 41. maddesinin ilgili bölümleri şu şekildedir:
“a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri
ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki
sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık
süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları
açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan
süreleri,
b) Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel
mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde
veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan
bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
g) Grev ve lokavtta geçen süreleri,
h) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri
tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri
süreleri,
i) 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların,
kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
j) Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere
Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini
başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini
tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim
sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı, sigortalının
kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde borçlanma
hakları bulunmaktadır.”
Askerlik borçlanması kişiyi EYT’li yapabilir
Bu geriye götürme işi askerlik, doğum ve yurt dışı hizmetleri olmak üzere üç
konuda gerçekleşiyor. En önemlisi askerlik olup, sigortadan önceki askerlik
süreleri borçlanıldığında bu fıkra hükmü gereği işe başlangıç tarihi
geriye doğru gidiyor. Burada gideceği gün sayısı borçlanılan gün kadar oluyor.
Bir örnek verecek olursak;
Askerlik borçlanmasına dair örnek
İlk sigortalı işe giriş tarihi 02.01.2001 olan bir kişi, askerlik hizmetini
yaptığı tarih 01.01.1989-30.06.1991 (18 ay) tarihleri arasındaysa, 18 ay askerlik
süresinin tamamını borçlanırsa sigortalılık başlangıç tarihi 02.01.2001 tarihinden
geriye doğru 18 ay geriye çekilecektir (02.01.2001 – 1 yıl 6 ay). Yani sigortalılık
başlangıcı 02.07.1999 tarihi olacaktır. Bu durumda Erol isimli sigortalı, EYT
ile ilgili çıkacak kanunda aksi bir düzenleme yapılmazsa (hizmet borçlanmaları
EYT kapsamında sigortalılık başlangıcını geriye götürmez şeklinde) mevcut uygulamada
EYT ile ilgili ilk şart olan 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılık başlangıcını
yerine getirmiş olacak ve EYT kapsamına dâhil edilecektir.