Yazar: Avukat Muaz Yıldırım
Bu yazı sadece eytdanismanlik.com için hazırlanmış olup, ancak aktif link verilmesi durumunda kaynak gösterilerek alıntılanabilir.
EYT’nin muhtemel Aralık ayı içerisinde çözüme kavuşmuş olacağı ifade edilmektedir.
Bu çerçevede, gerek prim gün eksiği gerekse sigortalılık süresinin 07.09.1999 tarihine çekilmesi konusunda hangi hizmet borçlanmalarının özellikle sigortalılık başlangıcını geriye götürüp götürmeyeceği çalışmamızın konusunu teşkil etmektedir.
Bununla beraber özellikle hizmet borçlanmaları 4a (SSK) ve 4b (BAĞKUR) sigortalıları yönünden asgari ücrete endeksli olması nedeniyle söz konusu yapacakları hizmet borçlanmaları 2022 yılı bitmeden önemlidir. Çünkü, yeni yıl ile birlikte asgari ücret değişecek ve bu değişen tutar üzerinden borçlanma yapılacaktır.
Hangi borçlanmalar sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürür?
Hangi borçlanmaların (yurt dışı borçlanma hariç) sigortalılık başlangıç tarihini geriye götüreceği konusu; 5510 sayılı Kanunun 41’inci maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenmiş olup yapılan düzenlemeye göre; “5510 sayılı Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. “
Yurt dışı sürelerin borçlanmasının ise sigortalılık başlangıç tarihini geriye götüreceği konusu 3201 sayılı Kanunun 5’inci maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiş olup yapılan düzenlemeye göre; “Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.”
5510 sayılı Kanun genel kuralı belirlemiş ancak uygulama yönetmeliği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 66’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrası tüm borçlanmaların sigortalılık başlangıcını geriye götürmeyeceğini sadece belli borçlanmaların sigortalılık başlangıcını geriye götüreceğini belirlemiştir yapılan düzenlemeye göre “ Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için Kanunun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (b), (d), (e), (h) ve (j) bentlerine göre borçlandırılması hâlinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazançlar ise geriye götürülen ilgili aylara mal edilir.”
SGK mevcut uygulamasında, aşağıdaki sürelerin sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelere denk gelmesi halinde borçlandırılan gün sayısı kadar sigortalılık başlangıcı geriye götürülecektir.
- Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler.
- Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreler.
- Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
- Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
- Sigortalı olmaksızın, 8.4.1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı.
Borçlanmanın sigorta yaşını öne çekmesine dair örnek uygulama
Bir örnek verecek olursak; sigortalının uzun vadeli sigortalılık başlangıcı yani ilk defa sigortalı olarak çalıştığı ve adına prim ödenmeye başlandığı tarih 02.01.2000, askerlik hizmetini yaptığı tarih 01.01.1989-30.06.1991 (18 ay) olan Erol isimli sigortalı, 18 ay askerlik süresinin tamamını borçlanırsa sigortalılık başlangıç tarihi 02.01.2001 tarihinden geriye doğru 18 ay geriye çekilecektir (02.01.2001 – 1 yıl 6 ay). Yani sigortalılık başlangıcı 02.07.1999 tarihi olacaktır. Bu durumda Erol isimli sigortalı, EYT ile ilgili çıkacak kanunda aksi bir düzenleme yapılmazsa (hizmet borçlanmaları EYT kapsamında sigortalılık başlangıcını geriye götürmez şeklinde) mevcut uygulamada EYT ile ilgili ilk şart olan 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılık başlangıcını yerine getirmiş olacak ve EYT kapsamına dâhil edilecektir.
Sorularınız için EYT Danışmanlığın 0533 42 44 999 nolu WhatsApp hattını kullanabilirsiniz.