EYT ile ilgili yoğun müracaatlarla birlikte prim gün sayısı eksiği olanlar için hizmet tespitleri yanında hizmet borçlanmaları önemli bir yer tutmaktadır. Bu anlamda doğum borçlanmaları bir hizmet borçlanma aracı olup, özellik arz eden ve sürekli bir şekilde sorulan iki ince noktayı açıklayacağız.
İlk Ayrıntı: İlk işe girişten önceki doğum borçlanmaları sayılır mı?
İlk olarak; ilk sigortalılık tarihinden önce veya ilk işe giriş tarihinden önce kadınların yapmış oldukları doğumları borçlanma mümkün mü değil mi sorusuna cevap bulacağız.
SGK uygulamalarında; 4a, 4b ve 4c kapsamından herhangi birine tabi olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan kadın sigortalılar borçlanma yapabilecektir. Başka bir ifade ile ilk defa sigortalı (4a/4b/4c) olarak çalışmaya başladıktan sonra olmak üzere meydana gelen doğum olayları borçlanma kapsamına alınmıştır. Örneğin; ilk defa 4a’dan 01.01.2000 tarihinde çalışmayan başlayan Emel Hanım, ilk doğumunu 01.01.1997 tarihinde yapmış ise, doğumdan sonraki 2 yıllık süreyi yani 1997-1998 dönemini sigortalılık başlangıcından önce doğum yapmış olması nedeniyle borçlanma yapması mümkün olmayacaktır.
Aslında bu durum için, 5510 sayılı Kanunun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde kısıtlayıcı bir düzenleme bulunmamaktadır. Başka bir ifade ile yasal düzenlemede düzenlenmeyen bir husus ile ilgili olarak alt mevzuat ile yapılan düzenlemenin yargı nezdinde ne kadar bir geçerliliği olacak hususu açıkçası önem taşıyacaktır. Kanaatimizce yargıdan sigortalının lehine bir karar çıkacağı yüksek ihtimaldir. Çünkü kanunda bunu kısıtlayıcı bir düzenleme yoktur ve borçlanma kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
İkinci Ayrıntı: Kısa vadeli sigorta kollarına tabi olduktan sonra yapılan doğumlar borçlanma kapsamında sayılır mı?
Emeklilik primi dediğimiz malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olmayıp kısa vadeli sigorta kollarına tabi olan (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık) bir sigortalı kadının bu tarihten sonra doğum yapması halinde borçlanma yapıp yapamayacağı da önemli bir ayrıntı olarak karşımıza çıkacaktır.
SGK uygulamalarına göre; sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğum borçlanması yapması halinde sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru gidilerek tespit edilecektir. Örneğin; 13.12.1995 tarihinde mülga 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında stajyer olarak çalışması nedeniyle tescil edilmiş ve adına kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olan sigortalı 01.01.1998 tarihinde yapmış olduğu doğum nedeniyle 4a statüsünde borçlanma yapabilecektir. Bu sigortalının 01.01.2001 tarihinde ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladığı varsayıldığında sigortalılık süresi başlangıcı 01.01.2001 tarihinden geriye doğru borçlanılan süre kadar yani 2 yıl üzerinden 01.01.1999 tarihine gidilerek tespit edilecektir.
Yazar: Avukat Muaz Salih Yıldırım
Bu yazı sadece eytdanismanlik.com için hazırlanmış olup, ancak aktif link verilmesi durumunda kaynak gösterilerek alıntılanabilir.