EYT ile ilgili Kanunun TBMM’ ye gönderilmesine az bir zaman kala, özellikle prim gün sayısı eksik olanların ne tür borçlanmaları yapabileceği ya da tamamlayacakları yolları denedikleri herkes tarafından bilinmektedir. Zaten bu normal bir davranış tarzıdır. Yasaların vermiş olduğu tüm hakları sigortalılarımız kullanarak emeklilik planı yapmaktadırlar. Bu yollardan birisi de yurtdışı borçlanmalarıdır. Yurtdışı borçlanmalarının hem prim gün sayısına hem de sigortalılık başlangıcına hem de sigortalılık başlangıcını borçlanma süresi kadar geriye götürmeye kadar yararları vardır.
Bu aşamada yurtdışı borçlanması sigortalılık başlangıcı sayılacak mı sorusu akla gelmektedir. Sosyal güvenlik uygulamalarına göre iki şekilde sigortalılık başlangıcını etkilemektedir.
Türkiye’de Sigortalılık Başlangıcının Olduğu Durum !
Birincisi; Türkiye’de sigortalılık başlangıcı varsa; Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması halinde bu süreler Türkiye’deki sigortalılık başlangıç tarihinden itibaren geriye götürülür.
Örnek Uygulama: Türkiye’de ilk işe girişi 02.10.2000 olan (X) sigortalısı 05.01.2023 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 3600 gün (10 yıl) borçlanmak istediğini SGK’ ya ibraz ettiği borçlanmaya esas belgede 01.01.1990-31.12.1999 tarihleri arasında Hollanda’da geçen 3600 gün (10 yıl) sigortalılık süresi bulunmaktadır. Buna göre, 31.12.1999 tarihinden geriye doğru olmak üzere 3600 gün borçlandırılacaktır. Tahakkuk eden borçlanma tutarının tamamının 03.02.2023 tarihinde ödendiği varsayılırsa borçlanılan süreler ve bu sürelere ait prime esas kazançlar Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olan 02.10.2000 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir. Yani; bu durumda sigortalılık başlangıcı 02.10.2000 – 10 yıl = 02.10.1990 tarihi olacaktır.
Türkiye’de Sigortalılığının Olmadığı Durum!
İkincisi; Türkiye’de sigortalılık yok ise; borçlanma tutarının tamamen ödendiği tarihten geriye götürülen süreler Türkiye’de sigortalılık başlangıcı olarak dikkate alınır.
Örnek Uygulama: Türkiye’de sigortalılığı bulunmayan (Z) sigortalısı, 01.02.2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesi ile 01.01.2000-31.12.2020 tarihleri arasında Suudi Arabistan’da geçen sigortalılık sürelerinden 7200 gün (20 yıl) borçlanarak borcunu 15.03.2019 tarihinde ödemiştir. Buna göre, borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları borçlanma tutarının tamamının ödendiği tarih olan 15.03.2019 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir. Yani; bu durumda sigortalılık başlangıcı 15.03.2019 – 20 yıl = 15.03.1999 tarihi olacaktır.
Sonuç olarak; Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihinden önceki borçlanılan süreler sigorta başlangıç tarihinden geriye götürülür; Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayanların sigortalılıklarının başlangıç tarihi ise borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir.
İlk İşe Giriş Tarihi Sayılıp Sayılmama Kriteri!
Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz. Ancak, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.