Yazar: Avukat Muaz Salih Yıldırım
Bu yazı sadece eytdanismanlik.com için hazırlanmış olup, ancak aktif link verilmesi durumunda kaynak gösterilerek alıntılanabilir.
Stajda Geçerli Olan Sigorta Kolları
Bilindiği üzere; aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler, meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin sigortalılık statüsü sosyal güvenlik mevzuatı açısından 4a (SSK) olarak belirlenmiştir. Ancak; aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, meslekî ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanmaktadır. Bu sigortalılardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaktadır.
Stajyerlerin Bildirimleri
Bunların sosyal güvenlik bildirimleri, Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar veya kurumlarca, yükseköğrenim sırasında staja tâbi tutulan veya işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler için ise öğrenim gördükleri yükseköğretim kurumunca yapılmakta olup, ücretleri ise staj yaptıkları işyerlerince ödenmektedir.
Stajyerlerin Sigortalılık Kodları ve Belge Türleri
Bunlar hakkında yapılacak sigorta tescillerinde durumlarına uygun olarak “7- Çırak/Mesleki teknik eğitim”, “19- Stajyer”, “37- Tamamlayıcı ya da alan eğitimi gören öğrenciler” sigortalılık kodları kullanılmaktadır.
Bunların sosyal güvenlik bildirimlerinde durumlarına uygun olarak sigortalılık kodu 7 olanlar için belge türü 7 ve 42; sigortalılık kodu 19 olanlar için belge türü 22 ve 43; sigortalılık kodu 37 olanlar için belge türü 49 ve 50 kullanılmaktadır. Bu belge türlerinde prim ödeme gün sayısı “0” (sıfır) olarak işlem görmektedir.
Stajyerlerin Prim Oranı
Bu sigortalıların prim oranı, prime esas kazancın % 6’sıdır. Bu oranın % 1’i kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası meslek hastalığı hastalık) , % 5’i genel sağlık sigortası primidir. Bunların prim ödeme yükümlüsü Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar ile öğrenim gördükleri yükseköğretim kurumlarıdır.
| Stajyerler İçin Kesilen Prim Oranları | |||
| Sigorta Kolu | Sigortalı Payı (%) | İşveren Payı (%) | Toplam Pay (%) |
| Kısa vadeli | – | 1 | 1 |
| Uzun vadeli | – | – | – |
| Genel sağlık | – | 5 | 5 |
| İşsizlik | – | – | – |
| Toplam Pay (%) | – | 6 | 6 |
Buraya kadar yapılan açıklamalara göre bu kapsamdaki sigortalılardan emeklilik primi denilen uzun vadeli sigorta kolları primi (malullük-yaşlılık-ölüm) kesilmemektedir.
Sigortalılık Başlangıcı
Uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süresinin başlangıcı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edilmektedir.
Sonuç
Sonuç olarak; staj döneminde emeklilik primi ödenmediği ve dolayısıyla prim gün sayısı sıfır olarak kabul edildiğinden ötürü, staj başlangıcı emeklilikte sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmez ve beklenen EYT’ ye de bir etkisi bulunmaz. Başka bir deyişle; 08.09.1999 tarihinden önceki staj başlangıcı EYT yönünden etkisi yoktur.