Kısmi Süreli Çalışma Neyi İfade Eder?
Öncelikle kısmi zamanlı çalışmayı tarif etmek gerekir. İş mevzuatına göre işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın 2/3’ü (üçte ikisi) oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır. Örnek verecek olursak, A işyerinde haftalık 45 saatlik bir çalışma varsa tam çalışan bir işçi 45 saat çalışacak, kısmi süreli olan işçi ise haftada 45 x 2/3 = 30 saate kadar çalışacaktır. Başka bir ifade ile, haftalık 30 saat ve altı çalışma kısmi zamanlı çalışma sayılacaktır.
Kısmi Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışanlar Eksik Günleri Borçlanabilir mi?
5510 sayılı Kanunun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine (Ek: 13.2.2011-6111/30 Md.) göre; sigortalı sayılanların; bu bendin yürürlüğe girdiği tarihten (25.2.2011) sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın %32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır. Borçlanılan süreler, uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından; borçlananlar 4/1-a (SSK) sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. (Ek cümle: 13.2.2011-6111/30 Md.) Bu kapsamda borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması halinde, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20 oranı üzerinden hesaplanır.
Borçlanma Oranı Neye Göre Değişir?
Bu kapsamda borçlanma yapacakların; genel sağlık sigortası primi ödenmemiş süreler için borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 32), genel sağlık sigortası primi ödenmiş süreler için borçlanma tutarı ise (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 20) formülüne göre hesaplanır.
Kısmi Sürelide Borçlanmada Kimler Yararlanacak?
25.2.2011 tarihinden itibaren; kamu ve özel sektörde çalışanlar ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanlardan aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirilen eksik gün nedeni (06) (Kısmi istihdam) ve (17) (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) (Ek, 24.4.2019 tarihli ve 2019/9 sayılı Genelge) ile 4447 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine göre yarım çalışma ödeneğinden yararlanmayanlar için (23) (Yarım Çalışma) ve (24) (Yarım Çalışma ve Diğer) olan sigortalılar ay içinde zorunlu sigortalılık dışındaki sürelerini borçlanabileceklerdir.
Borçlanma Süresi Nasıl Belirlenir?
Eksik sürelerinin borçlandırılmasında sigortalılar ay içinde 30 günden az çalıştıkları süreleri 30 güne tamamlayarak borçlanma yapacaklarından, 28, 29 ve 31 gün çeken aylardaki borçlanılacak süreler 30 güne tamamlanarak borçlanma süresi belirlenir.
Sonuç Bağlamında
5510 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeye göre; 25.2.2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerini borçlanmalarına imkân sağlanmıştır. Bu kapsamda yapılacak borçlanmalar 4/1-a sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.
Yazar: Avukat Muaz Salih Yıldırım
Bu yazı sadece eytdanismanlik.com için hazırlanmış olup, ancak aktif link verilmesi durumunda kaynak gösterilerek alıntılanabilir.