Sosyal güvenlik sistemimizde sigortalıların prim gün sayılarına bazı durumlarda yasal düzenlemelerle prim günü eklenmektedir. Bu durumlardan birisi de kadın sigortalıların ağır engelli çocuğunun olması halidir. EYT’ye yaklaştığımız bu günlerde prim günü eksik olanlar için önemli bir katkı sağlayacaktır.
Ağır engelli çocuğu olan kadın sigortalılar için prim gününden yararlanmanın şartları nelerdir?
Bu durumdan yararlanabilmek için aşağıdaki şartların gerçekleşmesi gerekir:
– Yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlanması talebinde bulunmak
– Kadın sigortalı olmak
– Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunmak
– 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (2008 yılı Ekim ayı) sonra geçen sigortalı hizmeti bulunmak
– Kadın sigortalının bu durumunu SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucularınca düzenlenmiş sağlık kurulu raporu ile belgelendirmek ve bu raporun SGK sağlık kurullarınca değerlendirilmesi sonucu çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunu tespit etmek
Engelli çocuk nedeniyle prim gün sayısına ne kadar süre eklenecek?
Yukarıdaki dört şartın bulunması durumunda 2008/Ekim ayından sonraki çalışma prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmektedir.
İlave edilecek sürenin tespitinde rapor tarihi önemli
İlave edilecek sürenin tespitinde SGK sağlık kurulu kararında belirtilen tarih dikkate alınmaktadır. Şöyle ki; ağır engelli çocuğun ölümü veya bakıma muhtaçlığının kalkması halinde, SGK sağlık kurulu karar tarihinden ölüm tarihine veya bakıma muhtaçlığın kalktığına karar verilen sağlık kurulu rapor tarihine kadar geçen hizmetlerin dörtte biri prim ödeme gün sayısına eklenmektedir.
Ağır engelli çocuk durumunda örnek olay
A kadın sigortalı ilk defa 01.01.1999 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve 31.03.2023 tarihinde EYT kapsamında emeklilik talebinde bulunmuştur. SGK sağlık kurulunun 28.11.2010 tarihli kararında sigortalının ağır engelli çocuğunun 01.04.2010 tarihi itibariyle bakıma muhtaç olduğuna karar verilmiş ve sigortalının 01.04.2010 tarihinden itibaren 3000 prim gün sayısının olduğu tespit edilmiştir. Sigortalının prim ödeme gün sayısı 5150 gündür. Toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün sayısı 750 gün olup (3000/4= 750), bununla birlikte toplam prim ödeme gün sayısı 5900 gün (5150+750 = 5900) olacaktır.
EYT kapsamında olmayanlara yaş indirimi de sağlayacak
Yeri gelmişken bu durum prim gün sayısına katkı sağlarken aynı zamanda yaş haddine de katkı sağlamaktadır. Her ne kadar EYT kapsamında olanlar için YAŞ şartı olmazsa da EYT kapsamında olmayanlar için YAŞ şartı devam etmektedir. Bu durumun YAŞ ile ilgili katkısı prim gün sayısına eklenen süre kadar emeklilik için öngörülen yaş hadlerinden indirilmektedir. Örneğin; emeklilik yaşı 55 olan kadın sigortalının 2008/Ekim ayından sonraki prim ödeme gün sayısının 4400 gün olduğunu varsaydığımızda 55 yaşından (4400/4=1100 gün, 3 yıl 20 gün eder). 30 gün 11 ay 54 yıl – 20 gün 0 ay 3 yıl = 10 gün 11 ay 51 yıl yaş şartı gerçekleştiğinde emekli aylığı bağlanacaktır. Bu sigortalının doğum tarihi 01.01.1972 tarihi olduğu dikkate alındığında 30 gün 11 ay 1971 yıl + 10 gün 11 ay 51 yıl = 10 gün 11 ay 2023 yıl yani bu kişi 10.11.2023 tarihinde emekliliği hak kazanacaktır.