Hizmet birleştirme
EYT gündemine yaklaştığımız bu son günlerde özellikle EYT kapsamında olanlar SSK, BAĞ-KUR ve EMEKLİ SANDIĞI hizmetlerini birleştirmek suretiyle emeklilik planlarını yapmaktadırlar. Bu hizmet birleştirme özellikle prim gün sayısı açısından eksiklikleri olanlar için önemli sayılmaktadır. Bir de, özellikle EYT için milat tarih olan 08.09.1999 ve öncesi sosyal güvenlik başlangıcını yakalamak için önemli bir durumdur. SSK için prim gün sayısı 5000-5975 gün arasında değişmekte, BAĞ-KUR ve EMEKLİ SANDIĞI için prim/kesenek gün sayısı 7200-9000 gün arasında değişmektedir.
Emekli olunacak hizmetin belirlenmesinde son 7 yıl kuralı
Emeklilikte emekli olunacak statünün belirlenmesinde emeklilik için primi ödenen son 7 yılda (2520 gün) en çok hangi kapsamda prim/kesenek ödenmişse o kapsamda emeklilik sağlanmaktadır. Bu da genel olarak (2520/2) + 1 gün = 1261 gün olarak değerlendirilmektedir. Yani bir başka ifade ile A sigortalısının 26.02.2023 tarihi itibariyle geriye dönük son 7 yılda (26.02.2016 tarihinden 26.02.2023 tarihine) SSK ve BAĞ-KUR hizmeti varsa bunlardan hangisine daha fazla prim ödenmişse kısaca 1261 gün sayısına hangisi ulaşmışsa bu statüden emekli edilecektir.
SSK’dan emekli olmak BAĞ-KUR’a göre daha avantajlıdır
Burada özellikle SSK için aranan prim gün sayısı 5000-5975 gün arasında değişmekte iken BAĞ-KUR’da 7200-9000 gün arasında değişmektedir. Aslında SSK kapsamında emekli olmak hem gün sayısı açısından hem de bağlanacak emekli aylığı açısından BAĞ-KUR’dan daha avantajlıdır.
Hizmet birleştirme zorunlu mu?
İşte bu noktada, örneğin SSK için prim gün sayısı yeterli ise BAĞ-KUR hizmetlerini dikkate almadan emekli olabilmek mümkün müdür? Ya da hizmet birleştirmesi yapmak zorunlu mu veyahut SGK, hizmetleri birleştirmek zorunda mıdır? Bu soruların cevabı bugün elbette EYT için önemli olmakla beraber EYT kapsamında olmayanlar için de önemlidir.
SGK uygulamasında hizmet birleştirme zorunlu
Bugün SGK uygulamasına göre; tüm sosyal güvenlik hizmetleri (SSK-BAĞ-KUR-EMEKLİ SANDIĞI) aylık bağlama esnasında birleştirmeye tabi tutulur. SGK, burada sigortalının herhangi bir talebi olmadan hizmet birleştirme işlemini re’sen gerçekleştirir.
Yargı uygulamasında hizmet birleştirme zorunlu değil
Ancak, yargı kararlarında örneğin aşağıdaki şekilde hükümler tesis ettirilmiştir.
- Sosyal Sigortalar Kanununa göre, hizmet birleştirmesine gerek kalmaksızın aylığa hak kazanma durumunda 2829 sayılı Kanun Madde 8/2. madde hükmü uygulanmaz.
- Hizmet birleştirmesinin amacı, hizmetlerin yetersiz kalması halinde sosyal güvencenin sağlanması yolunda getirilmiş bir imkândır. SSK’dan aylık kazanma imkânının elde etmiş sigortalıya uygulanmaz.
- Askerlik borçlanması ile birlikte SSK’ ya başvurduğu tarihe kadar, yaşlılık aylığı koşullarını kazanan kişi hakkında, BAĞ-KUR’daki hizmet süresi dikkate alınmaksızın karar verilmelidir.
- Hizmet birleştirmesinin amacının tek sosyal güvenlik kurumundaki hizmeti aylık bağlanmasına yeten değil yetmeyen sigortalı ve hak sahiplerine aylık bağlanmasının olduğudur.
- Hizmet birleştirmesi bir zorunluluk değil seçimlik hak olduğu gerekçe gösterilerek sigortalılara bir Kurumdaki (kapsamdaki) hizmetin dışlanarak aylık bağlanması gerektiğine hükmedilmiştir.
EYT’de hizmet birleştirmeye dair sonuç ve öneri
Çeşitli sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi aslında sigortalının talebi doğrultusunda yapılması gereken bir husus olduğu ağır basan bir görüş olduğu düşünülmektedir. Hukuk devletinde kişinin kazanmış olduğu hak ve statüyü kaybetmeyeceği bir kuraldır. Kural olarak bir sosyal güvenlik kuruluşundaki hizmeti emeklilik aylığı için yeterli ise ve sigortalı diğer sosyal güvenlik kuruluşundaki hizmetinin birleştirilmesini istemiyor ve feragat ediyorsa sigortalıya yeterli olan hizmetine göre emeklilik aylığı bağlanabilmelidir.