EYT Kanun Teklifi, Meclis Genel Kurulunda görüşülmeyi beklemektedir. Bu noktada, sigortalılar eksik prim günlerini ve sigortalılık sürelerini doldurma yollarını araştırmaktadır. Bu yollardan birisi de yurtdışı borçlanmadır. Bu yazımızda Belçika özelinde borçlanma ve özel durumlar konu edilecektir.
İlk işe giriş tarihi sayılmada milat tarih 01.09.2018 öncesi
Mevcut uygulamada, 01.09.2018 tarihinden önce Belçika’da çalışmaya başlayanların bu ülkedeki ilk işe giriş tarihi Ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmektedir.
Prim gün sayısı hesaplamasında özel durum
Hizmet belgelerindeki 1 yıl 360 gün, 1 ay ise 30 gün olarak dikkate alınmaktadır. Ancak, Belçika sigortalılık sürelerinin tespiti farklılık göstermektedir. Şöyle ki;
Belçika’da hafta ve yıl hesabı
Belçika’dan temin edilen hizmet belgelerinde 1 hafta 38 veya 40 saat ya da 6 gün, 1 yıl ise 312 gün olarak gösterilmektedir. Gün sayılarının dönüştürülmesinde, “… yılına ait toplam gün sayısının altıya bölünerek bulunan rakamın yediyle çarpılması” (gün sayısı / 6 x 7) formülü uygulanmakta, sonucun küsuratlı olması halinde bulunan sayı bir üst sayıya yuvarlanmaktadır. Örneğin; 2023 yılında gün esası üzerinden 312 gün olarak bildirilen süre, Ülkemiz mevzuatına göre değerlendirilirken (312 / 6 x 7 = 364) gün olarak hesaplanmakta ancak hizmet günü 360 günü geçemeyeceğinden 360 gün olarak dikkate alınmaktadır.
Saat sayısının haftaya dönüştürülmesi
Belçika hizmet belgelerinde bildirilen saat sayıları, “… yılına ait toplam çalışma saatinin, haftalık çalışma saat sayısına bölünmesi sonucu bulunan hafta sayısı ile 6 sayısının (bir hafta 6 gün olarak kabul edilmektedir) çarpımı” (toplam çalışma saati / haftalık çalışma saat sayısı x 6) formülü uygulanarak gün sayısına dönüştürülmektedir. Belçika gün sayısının Türkiye gün sayısına dönüştürülmesi için Belçika gün sayısı 6’ya bölünerek 7 ile çarpılmaktadır. Saat sayısının haftaya dönüştürülmesinde ortaya çıkan küsuratlı sayı olduğu gibi alınmakta, haftanın güne dönüştürülmesinde ortaya çıkan sayının küsuratlı olması halinde bulunan sayı bir üst sayıya yuvarlanmaktadır. Örneğin; 2015 yılında haftalık 38 saat esası üzerinden toplam 200 saat olarak bildirilen çalışma (200 / 38 = 5,26) haftaya dönüştürülmektedir. Tespit edilen hafta sayısı 6 ile çarpılarak (5,26 x 6 = 31,56) Belçika gün sayısı tespit edilmektedir. Bu sayının Ülkemiz mevzuatına dönüştürülmesi neticesinde (31,56 / 6 x 7 = 36,82) gün tespit edilecek olup bu sayı borçlanılacak gün sayısına dönüştürülmektedir. Bulunan küsuratlı sayı bir üst sayıya yuvarlanarak 37 gün olarak esas alınmaktadır.
Sigortalılık sürelerinin başlama ve bitim tarihinin tespiti
Hizmet belgelerinde başlama ve bitiş tarihi belli olmayan sigortalılık sürelerinin başlama ve bitiş tarihinin tespiti; yıl bazında düzenlenen hizmet belgelerinde, hizmet başlama tarihi yılın son gününden o yıl için bildirilen gün/dönem sayısı kadar geriye götürülmekte, hizmet bitiş tarihi ise yılın ilk gününden o yıl içinde bildirilen gün/dönem sayısı kadar ileriye götürülerek tespit edilmektedir. Örneğin; Belçika’da 1972-1990 yılları arasında hizmeti bulunan sigortalının hizmet belgesinde 1972 yılında 38 gün, 1990 yılında ise 51 gün dönüştürülmüş hizmeti bulunmaktadır. 1972 yılındaki çalışmasına esas başlangıç tarihi, yılın son gününden 38 gün geriye gidilerek 23.11.1972, 1990 yılındaki çalışmasının bitiş tarihi ise yılın ilk gününden 51 gün ileriye gidilerek 21.02.1990 tarihi olarak alınmaktadır.
Yazar: Avukat Muaz Salih Yıldırım
Bu yazı sadece eytdanismanlik.com için hazırlanmış olup, ancak aktif link verilmesi durumunda kaynak gösterilerek alıntılanabilir.